KOSTER, Edward
Lente
De regen tinkelt in de plas,
En lichter groent het lage gras,
De tere blaadjes lopen uit,
En donker gloeit het heidekruid.
De vogel tjuikt zijn liedje weer,
In blauwe dromen ligt het meer,
Een zachte wind waait door de lucht,
En sterft in ’t woud met flauwe zucht.
Hoor! welk melodieus gekweel
Stijgt uit der nachtegalen keel,
Jong licht schiet door de luchten heen,
Jong mos groent op de grauwe steen.
O alles zingt van volle vreugd;
Natuur, herboren in haar jeugd,
Der bomen strelend ruisgeluid,
Der voog’len zangerig gefluit.
Visioen
In starren nacht lag de woestijn van 't leven,
En strekte ver zich in de somb're tijd,
Daar was geween en wanhoop, moord en strijd,
En boven kwam een zware bloedwolk zweven.
Daar bloeiden bloemen, in gestadig beven
Geschommeld door de wind van haat en nijd,
De rode: bloeddorst, en de gele: spijt,
En witte stonden grimmig-doods geheven.
Een macht'ge slang, in gramme toorn gekruld,
Lag om de wereld, stikkend in haar knoop,
Een slijm'rige rivier, gestremd van loop.
Van weemoeds zuchten was de lucht vervuld,
En uit des diepe wereldlevens nacht
Steeg onverhoord omhoog de jammerklacht.
Wanhoop
Ik ben zo droef omdat ik niet kan horen
Uw zachte stemme met haar zoete taal;
Terwijl 'k langs de besneeuwde straten dwaal,
Klinkt mij 't gelach der menschen vreemd in de oren.
En door de luiken van de hoge toren
Stroomt het geluid mij binnen van 't metaal;
Geroerd sta 'k stil; wijl 'k angstig ademhaal
Is 't mij alsof een stem me roept: "Verloren!"
O zwijg, gij klank van onheil en van leed,
Roep niet zo luid in mij, wees stil, ik weet
Dat gij slechts zijt mijn eigene gedachte.
Geen stem is 't die van buiten tot mij kwam,
Maar het geluid dat 'k in mij zelf vernam,
En dat naar uiting in de kerkklok smachtte.
Princessenmummie
Dat zwart skelet, van windselen ontdaan,
Waaraan het uitgedroogde vlees nog kleeft,
Die groezelige hoop, waarvoor men beeft, -
Bedenkend het meedogenloos vergaan
Van al wat ademt onder 't licht der maan, -
Die mummie heeft verlangd, geliefd, geleefd
Het volle leven; wat maar 't leven geeft
Heeft zij genoten in haar aards bestaan.
Zij was een schoonheid in haar gloriedagen,
Want waarom anders in haar tombe lagen
Het spiegeltje, de kam, het verfpalet?
Nu moet zij eeuwig in het duister wonen,
De trotse dochter van de Pharaonen ... .
Of is haar ziel als ster bij Ré gezet?
Ontwaken
't Is buiten kalm. Het lomm'rig dorpje ligt
Met daken puntig tussen ronde bomen,
Vervlietend in de zacht-opalen zomen
Der kim, die trilt in neev'lig morgenlicht.
Het vogelfluiten brengt een blij bericht
Van leven na het stille, doodse dromen,
Dat sluipend door de nacht was aangekomen,
De scheps'len buigend onder zijn gewicht.
Nu rept zich alles. Hier en ginder wipt
Een venster open, in de stallen bromt
Een dof geloei, dat allengs luider komt.
Een hofhond slaat aan 't blaffen, vluchtig glipt
De haan het hok uit, op het eenzaam land
Roept hij de dag uit, hel en triomfant.
Ik kan uren zitten turen
Voor J. Reddingius.
Ik kan uren
Zitten turen
Naar het wiss'lend zilv're spel
Van de stippen,
Die er glippen
Over 't water bij de wel.
Ik kan uren
Zitten turen
Naar 't krioelen door het mos
Van de diertjes
En de miertjes
In het boom-gekroonde bos.
Ik kan uren
Zitten turen
Naar het grillig twijggewoel,
Dat zich spiegelt
En zich wiegelt
In een zonnig-eff'ne poel.
Ik kan uren
Zitten turen
Naar der wolken hopge drom,
Statig zeilend,
Of verwijlend
Aan de helle hemeldom.
Ik kan uren
Zitten turen
Naar de vochte maneschim,
Mat vergloeiend,
Zacht vervloeiend,
Dalend, dalend naar de kim
Niobe III
En Niobe wies op gelijk de lis,
Die aan des Hermos oever heerlijk bloeit,
Te midden van het blauw-groen oeverriet,
Dat in de lente slank naar boven streeft;
Waar faunen met elkander stoeien om
De mooiste rieten, die zij met de was
Van Sipylos' bijen voegen aan elkaar,
Zich fluiten makend als hun vader Pan.
En dikwijls lag zij luist'rend in een wei,
Waarlangs de Hermos kronkelrijk zich wond,
Bestrooid met duizend stippen zonneschijn,
Als vreugdige gedachten in een droom,
Te luis'tren naar der nimfen avondlied
En naar der faunen slepend fluitgezang.
En soms zat zij te staren aan de zoom
Eens stille vijvers naar haar eigen beeld,
Zo rimpelloos weerkaatst alsof de hand
Van een najade een spiegel hield in 't nat.
Dan boeide haar dat donkere ogenpaar,
Vol diepe dromen en geheime macht,
Als vreemde waterbloemen, uit het bed
Des vijvers rijzend, rijzend naar het licht.
…..
Natura consolatrix
Hier rust ik ver van 't woelig mensenras
In macht'ge zuilengangen van het woud,
Met dak van wiss'lend groen, doorwrocht met goud,
Hier op het mollig, mosrijk lentegras.
Hier is geen mensgeknoei, geen misgewas
Van zwetsers, op gelogen kennis stout,
Geen huich'laars, die der waarheid zuiver goud
Besmetten voor wat hùn tot voordeel was.
Hier rust ik uit; hier ben ik gans alleen.
Niets hoor ik dan der vogelen gezang
En 't windgefluister in de hoge bomen.
Geen stemmen meer van mensen om mij heen,
Geen strijd om 's levens goed, geen wild gedrang,
Maar lentelust en liefelijke dromen.
Vrij naar Catullus 51
ste
Carmen
Een God zou mij 't geluk benijden,
Als ik door uwe blik geboeid,
Mij in uw liefde mocht verblijden,
In geestdrift voor uw schoon ontgloeid.
Met lieflijkheden overtogen,
Hebt gij door uwe zilv'ren lach,
Door 't glinst'ren van uw vlammende ogen
Mijn wil verlamd van dag tot dag.
Gij hebt de denkkracht mij ontnomen,
Gij hebt mijn oog gehuld in nacht;
Ach! hoever moet het met mij komen,
Gekluisterd zó in uwe macht?
Gij deed verstommen de gebeden,
Die opwaarts welden uit mijn hart;
Gij hebt door uw bekoorlijkheden
Mijn zinnen altemaal verward.
’t Waar beter stil te bloeien
't Waar beter stil te bloeien als een bloem,
En stil te sterven bij de dood van 't jaar,
Stil af te vallen als 't Novemberblad,
Dat zich, onmerkbaar krimpend, mengt met de aard',
Dan al 't gewoel, deze ergernis en pijn.
Wat helpt het slaven in de wildernis?
Wat baat het sloven in een woestenij?
Schiet welig 't zaad op van een barre rots?
Gedijen vissen in de Dode Zee?
Is niet het woord van d'oude dichter waar,
En heel deze aard' geen ongewiede tuin'?
Maar toch, al bulkt het onrecht om u heen
Met grof gesperde mond, al krijst de nijd,
Al trapt het Leven (o zo hoog geroemd)
Veel lieve wensen onmeedogend stuk,
Veel ed’le daden lonend met wat spot,
Ga moedig voort, misschien dat iets beklijft
Van al dit werken in de wildernis,
Misschien is alles niet vergeefs geweest.
Zomerdood
O herfstvertedering in het stille woud,
Waar bruine blaadjes rusten op de poel,
Of langzaam drijven zonder lust of doel
En bomen prijken met het som'bre goud
Waarmede 't bos om zomerscheiden rouwt,—
0 bruin-bestrooide lanen, leeg en koel,
En vale bermen, kalme mijmerstoel,
En blaad'renweb, waardoor de hemel blauwt!
Sterf rustig, zomer, prijk uw leven uit
Met droeve dos van bruin en glans van rood,
Bekrans met vallend geel uw eigen dood,
Geef willig de aarde uw bladertooi ten buit,
Der voedster, uit wier schoot in 't jonge jaar
Gij schoon zult rijzen van uw stervensbaar.
Najaar III
‘k Geniet met dankbaarheid de zachte dagen
En de geleidelijke gang der weken,
Waarin geen stoot de teed’re rust komt breken,
Geen winterleed de najaarsstilte plagen.
‘k Hoor nòg in ’t hout der woudduif innig klagen,
En dool gelukkig langs de bocht’ge beken,
En in mijzelve loop ik zacht te spreken
Bij schoon herdenkens weeldrig welbehagen.
‘k Doorleef het alles weer, de stillen weg,
Omgroeid met wazig-blauwe slee, de heg,
Waardoor zich ’t rood gestip van vruchtjes wond;
Ik treed weer in gedachten langs de grond,
Waar stapklank zich in ’t fulpig gras verloor,
Doorgroefd van ’t diepe, zwarte wagenspoor.
'k Hoor niets meer in mijn oren ruisen
Dan uwer stemme zoet geluid;
'k Voel door mijn bloed een vuurstroom bruisen,
Die door geen rede wordt gestuit.
De zon
Ik ben de wever aan des tijds getouw,
En schik de gloeiend-bonte taferelen,
Aan mij de macht om werelden te delen,
Ik schok der vorstenrijken vaste bouw.
Ik ben de aleeuwig-brandende flambouw,
Die 't groot Heelal gestaag komt toebedelen
Het licht en 't leven, die op aard komt spelen
Het wiss'lend spel van wolken en landouw.
Ik de vergouder van der aarde aanschijn,
Die lachen tover op haar lieve trekken,
Die mij weerspiegeld weet in blanke maanschijn;
Ik reis de wereld om in zegepraal,
'k Weet leven alom, alom glans te wekken,
Breng licht en blijheid met mijn helle straal.