GONS, Babs



als je nooit in haar schoenen hebt gelopen


als je nooit in haar schoenen hebt gelopen
nooit met je sleutels tussen je vingers door het donker hebt
gefietst
een extra large hoodie over je jurk hebt aangetrokken
je hakken verwisseld voor sneakers
om zo hard mogelijk door de nacht naar huis te trappen

als je nooit in haar schoenen hebt gelopen
niet weet hoe uitputtend het is om ogen en oren
over je hele lichaam te dragen
de haren in je nek je als alarmbellen
te laten vertellen
wanneer je moet maken dat je wegkomt
je altijd in je hoofd aan het rekenen bent,
hoe laat je waar aankomt,
wanneer je moet vertrekken
en of je dan nog net op tijd
niet hardlopen in het donker
niet via het park
groepjes vermijden
nooit je drankje uit het oog verliezen

als je nooit in haar schoenen hebt gelopen
niet weet hoe het is om
oogcontact te vermijden, te doen alsof je belt
stoerder te gaan lopen
een busje haarlak in je mouw te dragen
via winkelruiten in de gaten te houden
wie er achter je loopt
een omweg te maken zodat je achtervolger
niet ziet waar je woont
om dan soms het grootste gevaar
in je eigen huis te treffen
het zijn toch vaak bekenden

als je nooit in haar schoenen hebt gestaan
het gevoel niet kent geen adem meer te kunnen halen
omdat iemand opeens een deur in het slot draait
de taxi onverwachts afslaat

als je niet weet hoe het is om in haar schoenen te staan
niet weet hoe het voelt
niet gehoord, niet geloofd
niet geholpen te worden
om de volgende ochtend
gewoon weer een nieuwe dag te beginnen
de verse wonden, de schade
onzichtbaar
onder je kleding, je huid
vanachter een glimlach
de dag zien door te komen

vertel dan nooit
wat zij moet doen
wat ze moet dragen
dat ze moet baren 
en hoe zich te gedragen

hoe te bewegen
wanneer te spreken
hoe ze haar lichaam
hoe ze haar leven

maar leer de wereld van haar houden
zo hard dat ze nooit meer achterom hoeft te kijken
zo hard dat ze mag dansen wanneer ze wil
gaan waar ze wil
laat de wereld nu verdomme eens beginnen
hartgrondig van haar te houden



als je geen droom hebt


als je niet gaat stemmen

zeg het dan zo zachtjes

dat Nelson Mandela het niet kan horen

laat hem met eeuwige rust

als je niet gaat stemmen

wees dan alsjeblieft zo discreet

dat onze voorouders

zich niet roeren in hun graf

als je niet je stem

als je niet je stem

laat het 1919 niet horen

laat Suze Groeneweg,

laat Wilhelmina Drucker

met rust


als je niet gaat stemmen

laat het bloed op de stenen

in de straten van

Selma en Montgomery

het niet horen


laat Martin Luther King

het niet ter ore komen

als je niet je stem

als je niet je stem

laat hem niet weten

dat je liever zwijgt


als je geen droom hebt

niets om voor te vechten

niemand om je hard voor te maken

niets om voor op te staan

laat het niet merken

aan hen die wel moeten

laat het de dag niet weten

laat het de nacht niet horen

wees zo discreet

dat zelfs je schaduw het niet weet


laat het zand van Soweto met rust

Steve Biko, hij mag het niet weten

Sojourner Truth mag het niet horen

Kerwin Duinmeijer

Tamir Rice

Marielle Franco

laat ze het niet horen

wees stil in Ferguson, in Baltimore

in Damascus en Darfur

in Chili, Hongkong

en Amsterdam


en onder geen beding

laat het de mannen achter de tralies

van de statistieken horen

daar waar de stembiljetten niet worden bezorgd

mogen ze er niets van weten

waar ze de stemlokalen nooit zullen bereiken

door de kogels en de bommen

de afstand en de armoe

de dictator en het geloof

de kleur en de klasse

laat het ze niet horen


laat Martin Luther King

niet weten dat je stil blijft

laat hem alsjeblieft niet horen

dat je kiest om te zwijgen


als je geen droom hebt

niets om voor te vechten

niemand om je hard voor te maken

niets om voor op te staan

laat het niet merken

aan hen die niet anders kunnen



Polyglot


ik leerde de ene taal na de andere
die van de nette kleren
die iets van je huid compenseren
van de woorden verzorgd tot in de puntjes
die je iets lijken te vergeven

de taal van opgeheven hoofd en rechte rug
en net doen alsof
niemand je kan raken
de taal van wie denkt ze wel niet dat ze is
wie denk ik wel niet dat ik ben

de taal van hou van mij ondanks dit lichaam
de taal van hou van mij dankzij dit lichaam
van haal je vingers uit mijn haar
alleen de wind mag er doorheen
haal je vingers uit mijn mond
ik draag mijn tong in mijn borst

de taal die de mond scheidt van het hart
het hart van het bloed
het bloed van de botten
archiefkasten met verloren verhaallijnen
waarin je soms in de weerklank
van een verre voorouder
jezelf ontmoet
de taal die je ziel terug naar huis zingt

de taal zo kaal
dat ze je niets geeft om je mee te bedekken

maar het liefste is me
de taal die me zo bloot legt
als mijn huid maar toelaat



Dulden


ik weet niet wat rouw is

heel lang stilzitten op de bank

de keukentegels achter het fornuis half schoonmaken

boren, heel hard, in de muur

plankje erop, nieuw plantje erop

hartjes sturen naar iedereen van wie je wil

dat ze nooit doodgaan

een hele dag op chocola leven

vervelen, even niets willen

halverwege het huilen denken

stop nu maar

hardop praten tegen jezelf

dingen zien die je eerder niet zag

een partner willen die al het verdriet wegneemt

en met wie je het donker wegvrijt

mooie herinneringen vertellen

aan de lucht

en soms over de telefoon

een altaar willen maken

maar dat ook weer vergeten

je heel klein voelen

heel nietig

heel stom

dat ik nog leef

en bepaalde dagen

er soms een hele tijd niet aan denken

en je daar rot over voelen

alsof je twee verschillende sokken draagt

een zwarte die rouwt

een rode die hard doorleeft

rouw is misschien wel van de ene voet op de andere wippen